Στο επεισόδιο ακούστηκαν τα μουσικά κομμάτια: Dona Nobis Pachem – no limit από τη χορωδία Εξαρχείων & “ Σ’ ένα παπόρο μέσα”
Πώς ξεκίνησε η ιδέα για τη χορωδία… Εγώ τότε έμενα στα Εξάρχεια και μένω ακόμη και πήγαινα στην Πρωτοβουλία κατοίκων. Και κάπως έτσι θέλαμε κάτι να κάνουμε δημιουργικό, μια θεατρική ομάδα, μια χορωδία, κάτι θέλαμε να κάνουμε στη γειτονιά. Και συναντηθήκαμε στο σπίτι μας, εγώ έμενα τότε με το Γιώργο, τον σύντροφό μου που είμαστε και τώρα μαζί. Ήρθαν διάφοροι έτσι φίλοι, μαζευτήκαμε 6-7 άτομα από τη Πρωτοβουλία Κατοίκων κι όχι μόνο και άλλο έτσι γείτονες ή μη. Κάπως είχαμε φτιάξει ένα παστίτσιο. Αυτό το παστίτσιο έχει μείνει στην ιστορία και τρώγαμε παστίτσιο και αποφασίσαμε λέμε ωραία, ας πούμε, ένα τραγούδι, αφού να δούμε τι θα γίνει. Και το διηύθυνα εγώ γιατί εγώ ήξερα μουσική από όλους αυτούς και λέγαμε πιο τραγούδι να πούμε και σκέφτηκα το ‘Σ’ ένα παπόρο μέσα’, και το είπαμε εκείνη την ώρα, το τραγουδήσαμε. Και μας άρεσε που το τραγουδήσαμε όλοι μαζί. Και μετά η Πρωτοβουλία Κατοίκων είχε την κοπή της πίτας στο Στέκι Μεταναστών στην Τσαμαδού. Και λέμε “ωραία θα πάμε και θα το τραγουδήσουμε στην κοπή της πίτας”. Έτσι εμείς τώρα, Τώρα, μη φανταστείς ότι ακουγόμαστε καλά, απλώς είμαστε πάρα πολύ χαρούμενοι, οπότε πάμε στην κοπή της πίτας και λέμε θα σας πούμε ένα τραγούδι αφού κόψουμε την πίτα και ανεβαίνουμε,είχε κάτι σαν ένα μικρό πατάρι. Ανεβαίνουμε εκεί πέρα, ήμασταν έξι-εφτά άνθρωποι και τραγουδήσαμε το” σε ένα παπόρο μέσα.” Και τόση ήταν η χαρά μας και ενθουσιασμός μας που η Αννίτα Δεκαβάλα που έχει το θέατρο των Εξαρχείων και ήταν κι αυτή μέλος της πρωτοβουλίας, ενθουσιάστηκε και μας παραχώρησε το θέατρο των Εξαρχείων για να κάνουμε πρόβες.Εγώ διηύθυνα τη χορωδία γιατί δεν υπήρχε κανένας άλλος να τη διευθύνει, που να έχει να είχε κάποιες βασικές μουσικές γνώσεις και να ήταν διατεθειμένος ή διατεθειμένη να δεσμευτεί με τον τρόπο που εγώ δεσμεύτηκα.
Και έτσι ξεκίνησε η χορωδία. Εγώ δεν είχα και δεν έχω επαρκείς μουσικές γνώσεις για να διευθύνω μια χορωδία και αυτό ήταν πολύ σαφές από την αρχή και σε μένα και στους υπόλοιπους. Αλλά μέχρι να βρεθεί κάποιος ή κάποια που να έχει διάθεση να δεσμευτεί και να μπορεί να το κάνει καλύτερα, αναγκαστικά το έκανα εγώ με όποιο τρόπο μπορούσα.Οπότε, δώσαμε έμφαση περισσότερο στη θεατρικότητα και στη σκηνική μας παρουσία παρά στο μουσικό κομμάτι το οποίο, ας πούμ,ε τις περισσότερες φορές ήταν αξιοπρεπές. Αυτό μας οδήγησε στο να. έχουμε ένα πολύ πρωτότυπο ρεπερτόριο, τραγούδια τα οποία διασκευάζαμε εμείς, έτσι με ιδέες πρωτότυπες. Πχ. μια από τις μεγαλύτερες επιτυχίες μας ήταν το “Donna nobis pachem”, το οποίο εξελίσσεται στο “No limit”, ένα κλασικό τραγούδι το οποίο εξελίσσεται σε ένα τέκνο τραγούδι, το οποίο ήταν μια πρόταση ενός παιδιού από τη χορωδία. Εγώ έκανα, την έφτιαξα τις παρτιτούρες τέλος πάντων και τις φωνές και το τραγουδήσαμε.
Ξεκινήσαμε τις πρόβες στο θέατρο των Εξαρχείων, όπου πέρασε από εκεί πάρα πολύς κόσμος από τη χορωδία, άρχισε να συρρέει ο κόσμος στη χορωδία και εκεί κάπως διαμορφώθηκε και η ταυτότητα της χορωδίας. Η χορωδία είναι αυτοοργανωμένη, δηλαδή δεν υπάρχει από πίσω κάποιος φορέας ο οποίος είτε να χρηματοδοτεί είτε να μας δίνει ένα πλαίσιο, οπότε είμαστε απλώς εμείς και κάνουμε και ορίζουμε εμείς το πλαίσιο μας, το οποίο είναι ανοιχτό προς συνδιαμόρφωση. Δηλαδή, όποιος έρθει στη χορωδία, όποιος απλώς εμφανιστεί ας πούμε σε μια πρόβα μπορεί να συνδιαμορφώσει. Αυτό ήταν το βασικό, το οποίο από το ξεκίνημα της χορωδίας μέχρι τώρα έχει μείνει σταθερό. Να πω ότι η χορωδία ξεκίνησε το 2012, νομίζω, είναι τώρα έντεκα χρόνια. Πω πω… πάρα πολλά χρόνια, απίστευτο! Kαι το άλλο βασικό είναι ότι η χορωδία μπορεί να συμπεριλάβει τους πάντες. Δηλαδή δεν μας ενδιαφέρει καν αν κάποιος τραγουδάει καλά ή όχ,ι μπορεί να έρθει όποιος θέλει: μεγάλος μικρός, όπως και αν προσδιορίζεται σε οποιοδήποτε κομμάτι ας πούμε, είναι πάντα ευπρόσδεκτος η χορωδία. Στην αρχή υπήρχε ένα μπέρδεμα σχετικά με το τι είναι ελευθερία και πώς θα λειτουργήσει η χορωδία. Στην αρχή υπήρχε ένα μπέρδεμα, ένα χάος, γιατί υπήρχε αυτή η γνωστή παρεξήγηση που πάντα κάνουμε στην αρχή, ότι ελευθερία σημαίνει ότι δεν υπάρχουν ρόλοι το οποίο δεν μας βοήθησε τελικά. Οπότε είπαμε ότι και υπάρχει ο ρόλος ότι εγώ διευθύνω και οι υπόλοιποι θα πρέπει την στιγμή που διευθύνω να με ακούνε. Και μετά, ας πούμε, μπορούμε όλοι να συζητάμε τι θέλουμε να αλλάξουμε
Αλλάξαμε διάφορους χώρους, τέλος πάντων καταλήξαμε τελικά στο χώρο της Πρωτοβουλίας Κατοίκων στην Καλλιδρομίου, Καλλιδρομίου 50, όπου είναι ακόμη η χορωδία. Κάτι πολύ σημαντικό που έχει κάνει η χορωδία για τη γειτονιά είναι οι εξωτερικές πρόβες. Κάνουμε πρόβες παντού στη Θεμιστοκλέους, στην Καλλιδρομίου στα σκαλάκια, στο Αρχαιολογικό Μουσείο, στην πλατεία Εξαρχείων, στον πεζόδρομο της Πρασσά. Παντού. Παντού κάνουμε πρόβες. Και αυτό γίνεται και γιατί πολλές φορές οι συνθήκες είναι τέτοιες που μας αναγκάζουν να το κάνουμε, όπως ας πούμε η πανδημία, αλλά και γιατί μας αρέσει να κάνουμε πρόβες έξω. Πάντως η χορωδία έχει μια διαρκή παρουσία στη γειτονιά αυτά τα τελευταία 11 χρόνια και όχι μόνο στη γειτονιά. Έχουμε τραγουδήσει και στη Διονυσίου Αρεοπαγίτου πριν ακόμη αρχίσουν έτσι αυτές οι αυτοοργανωμένες ομάδες να εμφανίζονται τόσο πολύ και εκεί πέρα.
Έχουν έρθει πάρα πολλοί άνθρωποι έχουν μείνει, έχουν φύγει. Νομίζω ότι όλοι αυτοί που έχουν ανάγκη όλοι μας, δηλαδή αυτό που ψάχνουμε είναι μια κοινότητα. Αυτό μάλλον που μας κρατάει στη χορωδία είναι ο τρόπος που μπορούμε να υπάρχουμε κι όλοι μαζί που είναι με σεβασμό, κάτι το οποίο συμβαίνει πολύ σπάνια. Το να μπορείς να υπάρξει σε έναν χώρο με πολλούς άλλους ανθρώπους και να νιώθεις απόλυτη αποδοχή και σεβασμό και ταυτόχρονα να κάνεις και κάτι δημιουργικό και να συνδέεσαι μ’ έναν τρόπο πολύ ωραίο. Έχουν έρθει άνθρωποι από από επαγγελματίες τραγουδιστές μέχρι ανθρώπους που δεν τραγουδάνε, δεν τραγουδάνε. Ας πούμε έρχονται συχνά άνθρωποι που λένε ότι δεν τραγουδάω και όλοι φέρνουν μια ανάμνηση, που τελικά πολλοί την έχουν ζήσει ότι “η δασκάλα στο σχολείο μου είπε ότι δεν τραγουδάω και από τότε δεν έχω τραγουδήσει” ή “η μαμά μου πάντα μου έλεγε ότι δεν τραγουδάω καλά και για αυτό δεν τραγουδάω”. Έχουν έρθει άνθρωποι από άλλες εθνικότητες, είτε πρόσφυγες, είτε άνθρωποι οι οποίοι ζουν ας πούμε στην Ελλάδα για ένα διάστημα, γιατί η δουλειά τους τους έχει φέρει εδώ από την Ευρώπη, ας πούμε. Παιδάκια έχουν περάσει από τη χορωδία.
Μπορεί να έρθουν άνθρωποι οι οποίοι βρίσκονται σε μια πολύ δύσκολη φάση της ζωής τους και χρειάζονται υποστήριξη. Και έρχονται στη χορωδία και χωρίς να εκθέτουν, ας πούμε, το προσωπικό τους, αυτό που τους απασχολεί αυτό τον καιρό, απλώς παίρνουν τη στήριξη που χρειάζονται. Άνθρωποι από τα Εξάρχεια ή όχι. Έρχονται και άνθρωποι που μπορεί να μην είναι δεκτοί σε άλλες ομάδες.
Στη συνέχεια έμεινα έγκυος, οπότε έπρεπε να αφήσω τη χορωδία. Δεν γινόταν να το συνεχίσω και έτσι κι αλλιώς νομίζω ότι η χορωδία χρειαζόταν έναν άνθρωπο. Από εκεί και πέρα δηλαδή, είχε γίνει πια φανερό ότι “οκ φτάνει” θέλουμε -κι εγώ και εγώ δεν μπορώ άλλο να το συνεχίσω γιατί δεν έχω τις γνώσεις- και όντως θέλουμε έναν άνθρωπο που να ξέρει τι να κάνει, ας πούμε, για να μπορέσουμε να προχωρήσουμε και στο μουσικό κομμάτι. Και ευτυχώς βρέθηκε η Κωνσταντίνα Σαμακοβλή, η οποία δέχτηκε να αναλάβει τη χορωδία. Και τότε ήταν που η χορωδία πραγματικά ανέβηκε επίπεδο. Τότε ήταν ένα πολύ σημαντικό βήμα για τη χορωδία. Τότε αρχίσαμε να ακουγόμαστε πάρα πολύ καλά. Και με την Κωνσταντίνα πήγε η χορωδία στο Φεστιβάλ Αυτοοργανωμένων χορωδιών στη Λειψία και είχε μια πολύ καλή εμφάνιση.
Μετά ήρθαν οι καραντίνες. Η χορωδία συνέχισε να υπάρχει. Απορώ πώς τα κατάφερε, ας πούμε, με πρόβες έξω μες το κρύο, με πολύ δύσκολες συνθήκες. Εγώ τότε δεν μπορούσα να πάω γιατί ήταν Μιχάλης πολύ μικρός. Μετά έμεινα έγκυος ξανά, οπότε για ένα διάστημα εγώ σταμάτησα να πηγαίνω.
Τώρα έχει αναλάβει και διευθύνει τη χορωδία η Εύα Μυλωνά, η οποία είναι εξαιρετική. Η χορωδία πάει πάρα πολύ καλά και εγώ άρχισα να ξανά πηγαίνω τώρα, δηλαδή με ένα διάλειμμα 5 ετών όπου εντάξει μπορεί να πήγαινα σποραδικά, αλλά συστηματικά άρχισα να ξανά πηγαίνω. Τώρα έχω πάει σε δύο πρόβες στην Πρωτοβουλία Κατοίκων. Γίνεται χαμός. Δεν χωράμε μέσα, έρχεται συνέχεια κόσμος, δηλαδή άνθρωποι από παντού, ας πούμε. Βλέπεις άλλες ηλικίες, διαφορετικούς ανθρώπους. Έρχονται κάποιοι Γάλλοι αυτή τη στιγμή με ένα βρέφος, φέρνουν και το βρέφος μαζί. Είναι πάρα πολύ ωραία. Έρχεται το Μιχάλης, ο γιος μου και προτείναμε κι ένα παιδικό τραγούδι να πούμε στη χορωδία.Οπότε πραγματικά όποιος έρχεται αλλάζει, αλλάζει τη χορωδία.
Όταν πηγαίνω στη χορωδία τώρα και τραγουδάω, είναι απίστευτο. Την πρώτη φορά που πήγα έκλαιγα. Είναι ένα απίστευτο συναίσθημα. Δεν ξέρω τι συμβαίνει με τη χορωδία. Δηλαδή πολλές φορές ας πούμε έχω πει ότι είναι θεραπευτικό, αλλά νομίζω ότι είναι λίγο αυτό το “θεραπευτικό”, την αδικεί. Νομίζω ότι αυτό που κάνει η χορωδία είναι ότι σου δίνει έμπνευση και σου θυμίζει λίγο ξανά ότι η ζωή είναι ωραία και κάπως αντιλαμβάνεσαι τη δύναμη του ότι είμαστε πολλοί άνθρωποι εδώ και κάνουμε όλοι μαζί κάτι. Πόσο δυνατό είναι αυτό και πόσο δυνατή αισθάνομαι εγώ ως μέρος αυτού… Ναι, και όλα αυτά δεν είναι τυχαίο, προκύπτουν από τον τρόπο που λειτουργεί η χορωδία και από το ότι είναι μέρος της γειτονιάς, δεν είναι κάτι κλειστό, είναι κάτι ανοιχτό και γι’ αυτό αυτό το άνοιγμα, αυτή η σύνδεση είναι που της δίνει όλη αυτή τη δύναμη. Και πέρα από αυτό, πραγματικά ακουγόμαστε, είμαστε πάρα πολύ καλοί!
Έμαθα πολλά πράγματα μέσα από τη χορωδία. Έμαθα στην πράξη ποια είναι η αξία του να συνεργάζεσαι σε ένα τέτοιο πλαίσιο συμπεριληπτικό και όλο αυτό έτσι που είναι τώρα της μόδας, ας πούμε, η συμπερίληψη και όλα αυτά που είναι πάρα πολύ ωραία όπου πια έχει ανοίξει όλο αυτό το θέμα και μας αφορά όλους, εγώ το έμαθα μέσα από τη χορωδία, κυρίως. Δηλαδή, πόσος πλούτος υπάρχει, τον οποίο ας πούμε τον αφήνουμε στην άκρη και δεν τον εκμεταλλευόμαστε, όταν έχουμε κάτι στο μυαλό μας ότι θα γίνει έτσι, γιατί εγώ ξέρω και εγώ ας πούμε, ενώ τελικά όταν όλοι μαζί κάνουμε κάτι ισότιμα και όταν λέμε ισότιμα, δεν εννοώ ότι δεν υπάρχουν ρόλοι, είναι άλλο ο ρόλος και άλλο η ισοτιμία.
Όταν όλοι μαζί κάνουν κάτι ισότιμα, αυτό που μπορεί να προκύψει δεν συγκρίνεται με αυτό που κάποιος μόνος του μπορεί να έχει στο μυαλό του και να έχει φανταστεί.
Μια σημαντική στιγμή για μένα στη χορωδία ήταν όταν είχα γεννήσει τον γιο μου και κάπως ήταν μια πολύ ζορισμένη κατάσταση, είχαμε διάφορες δυσκολίες. Και τον πήρα μια μέρα ενώ ήταν πολύ πολύ μικρούλης και τον πήγα στη χορωδία σε μια πρόβα και ήταν τόσο, μα τόσο, ωραία, τόσο θερμή η υποδοχή και ήταν τόσο ωραία. Αυτός άκουγε τη μουσική… Είναι τόσο συγκινητικό για μένα αυτό γιατί ήμουν τόσο ζορισμένη που σε εκείνη ήταν πολύ μικρός ακόμα. Μιχάλης και δεν είχαμε φύγει έτσι πολλές φορές από το σπίτι και αυτή η έξοδος ήταν κάτι συμβολικό.
Συλλογή Ιστορίας: Κάθε Μία Ιστορία
Φωτογραφία / Βίντεο: Δάφνη Ανέστη
Μιξάζ: Ιάσων Βογιατζής